Thursday, October 7, 2010


                                              შუმერები

შუმერები ერი რომელმაც შექმნა შუმერული ცივილიზაცია სამხრეთ მესოპოტამიაში. შუმერები არ იყვნენ მესოპოტამიის მკვიდრი მოსახლეები, სავარაუდოდ ისინი მესოპოტამიაში ძვ. წ. VI - ძვ. წ. V ათასწლეულებში გადმოსახლდნენ. მათი თავდაპირველი სამშობლო უცნობია. შუმერები საუბრობდნენ შუმერულ ენაზე, მეცნიერებმა ჩაატარეს აზიის ყველა ენის ანალიზი, მაგრამ შუმერული ენის მსგავსი ვერ აღმოაჩინეს, დღეს უცნობია ამ ენის მონათესავე ენები. შუმერების თვითდასახელებაა "შავთავიანები". შესაძლოა ეს იმას ნიშნავს რომ შუმერთა თავდაპირველ სამშობლოში არსებობდნენ "თეთრთავიანებიც", ანუ ღია ფერის თმის მქონე ხალხი. შუმერული არქიტექტურიდან და ენის ანალიზიდან გამომდინარე მეცნიერები ვარაუდობენ რომ ისინი მთიანი რეგიონიდან გადმოსახლდნენ, ამავე დროს ისინი კარგი მეზღვაურები იყვნენ, რაც ასევე გვაფიქრებს რომ ისინი ზღვისპირა რეგიონიდან იყვნენ, ამაზე მათი მითოლოგიაც მიუთითებს. ზოგი მოსაზრებით შუმერები ზღვით მოვიდნენ შუამდინარეთში. მეტად სავარაუდოა, რომ შუმერები სამხრეთიდან მოვიდნენ, რადგან შუამდინარეთის სამხრეთში დასახლების შემდეგ მათ ჩრდილოეთით დაიწყეს ექსპანსია.



                                         შუმერული ენა

შუმერული ენა - შუმერების ენა, რომელზეც საუბრობდნენ სამხრეთ მესოპოტამიაში ძვ. წ. IV ათასწლეულში. დაახლოვებით ძვ. წ. XX საუკუნეში შუმერული შეცვალა აკადურმა ენამ და იგი მხოლოდ ქურუმების სარიტუალო და მეცნიერულ ენად დარჩა. საბოლოოდ შუმერული ენა ძველი წელთაღრიცხვის ბოლოს გაქრა. შუმერები წერდნენ სველ თიხაზე. შუმერთა იეროგლიფები წააგავდნენ ლურსმნებს, რის გამოც მეცნიერებმა მათ ლურსმული დამწერლობა უწოდეს.

1 comment: